(TheLEADER) – Bộ Tiêu chí Văn hóa kinh doanh Việt Nam (VHKDVN) 2025 sửa đổi vừa ra đời, được xem là “cú hích” cho cộng đồng doanh nghiệp Việt trên hành trình xây dựng bản sắc, hội nhập toàn cầu.
Không chỉ dừng lại ở một bộ quy chuẩn khô khan, lần sửa đổi này được nhìn nhận như một triết lý quản trị mới, dịch chuyển từ “tuân thủ bằng phần cứng” sang “quản trị bằng văn hóa”.
Trong cuộc trò chuyện với TheLEADER, ông Lê Tấn Phước, Phó chủ tịch thường trực Hiệp hội Phát triển văn hóa doanh nghiệp Việt Nam, Tổ trưởng Tổ biên soạn, đã chia sẻ góc nhìn sâu sắc về những điểm mới trong Bộ Tiêu chí VHKDVN 2025 sửa đổi.
Không chỉ là nhiệm vụ, mà là cơ hội phụng sự Tổ quốc
Thưa ông, đâu là động lực thôi thúc ông và Ban soạn thảo tiến hành sửa đổi Bộ Tiêu chí VHKDVN 2025?
Ông Lê Tấn Phước: Tôi rất tâm huyết và mong muốn góp một phần nhỏ bé giúp lành mạnh hóa môi trường kinh doanh Việt Nam để những doanh nghiệp làm ăn đàng hoàng có đất sống và phát triển tốt hơn, qua đó nâng cao uy tín của cộng đồng doanh nghiệp Việt trong mắt bạn bè và đối tác quốc tế.
Bộ Tiêu chí 2025 không chỉ đơn thuần là một bản cập nhật mà là một cuộc cách mạng không chỉ về nội dung, mà còn ở triết lý, cấu trúc và phương pháp tiếp cận. Văn hóa doanh nghiệp không phải lớp vỏ trang trí, mà là “hồn cốt” bên trong, quyết định doanh nghiệp có thể đi lâu và đi xa đến đâu.
So với phiên bản 2024, Bộ Tiêu chí 2025 có những thay đổi nào nổi bật?
Ông Lê Tấn Phước: Nếu như phiên bản 2024 có 33 tiêu chí thiên về “phần cứng” tức là hệ thống, quy định, thủ tục thì bản 2025 đã rút gọn còn 25 tiêu chí, tập trung nhiều hơn vào “phần mềm” như giá trị cốt lõi, triết lý quản trị, bản sắc dân tộc và yếu tố con người.
Chúng tôi không muốn doanh nghiệp cảm thấy đây là một bộ quy định buộc phải tuân theo, mà là một bộ khung để họ tự do sáng tạo, tự xây dựng bản sắc riêng. Sự tinh gọn giúp doanh nghiệp dễ tiếp cận hơn, đồng thời tạo cơ sở linh hoạt để các quy định chi tiết có thể cập nhật nhanh chóng theo bối cảnh mới.
Điều này thể hiện rõ sự chuyển dịch từ quản lý theo quy trình sang quản trị bằng văn hóa, một sự thay đổi mang tính triết lý chứ không chỉ là kỹ thuật.
Nhiều doanh nghiệp quan tâm đến các điều kiện tiên quyết loại trừ. Ông có thể chia sẻ rõ hơn?
Ông Lê Tấn Phước: Lần sửa đổi này, chúng tôi cũng có sự “mạnh tay” hơn. Ngoài những vi phạm cơ bản, Bộ Tiêu chí 2025 bổ sung thêm các hành vi bị loại trừ ngay từ đầu như gian lận thương mại, quảng cáo sai sự thật, hủy hoại môi trường, vi phạm đạo đức nghề nghiệp, hay xâm phạm quyền lợi người lao động. Đây là những vấn đề nóng và báo chí truyền thông đã nêu.
Điều đó có nghĩa là doanh nghiệp dù làm ăn lớn đến đâu, nếu đi ngược lại đạo đức, gây tổn hại xã hội thì cũng không thể được công nhận về văn hóa kinh doanh. Chúng tôi muốn tạo ra một sân chơi liêm chính, nơi không có chỗ cho sự gian dối hay trục lợi bằng mọi giá.
Một thương hiệu có thể sụp đổ trong một đêm, nếu mất đi niềm tin. Và niềm tin chỉ có khi doanh nghiệp đặt đạo đức và trách nhiệm xã hội lên hàng đầu.
Bộ Tiêu chí 2025 cũng đưa ra nguyên tắc phân cấp tài liệu và phân tầng đánh giá. Điều này có ý nghĩa gì với cộng đồng doanh nghiệp thưa ông?
Ông Lê Tấn Phước: Một đổi mới quan trọng là tài liệu được phân chia thành hai cấp rõ ràng. Cấp 1 là Bộ Tiêu chí và quy chế xét chọn doanh nghiệp đạt chuẩn VHKD, mang tính quy chuẩn và định tính.
Cấp 2 là các quy định chi tiết và hướng dẫn đánh giá theo các tiêu chí phân tầng, mang tính định lượng và cần minh chứng, có thể được cập nhật thường xuyên và linh hoạt để phù hợp với thực tế vận hành của doanh nghiệp.
Đồng thời, mỗi tiêu chí có ba tầng đánh giá bao gồm cơ bản, tiến bộ, dẫn dắt. Với cách tiếp cận này, một doanh nghiệp nhỏ cũng có thể bắt đầu từ những bước rất cơ bản, trong khi các tập đoàn lớn có đầu tư đúng cách có thể trở thành “người dẫn dắt”, lan tỏa kinh nghiệm cho cộng đồng.
Mục tiêu là biến việc xét chọn từ “cuộc chơi của số ít” thành một phong trào rộng khắp, nơi mọi doanh nghiệp đều có thể tham gia và trưởng thành cùng nhau.
5 nhóm tiêu chí trọng tâm
Ông có thể cho biết 5 nhóm tiêu chí trọng tâm của Bộ Tiêu chí mới này bao gồm những gì?
Ông Lê Tấn Phước: Bộ Tiêu chí mới được cấu trúc thành năm nhóm trọng tâm, vừa giữ sự kế thừa vừa mang tính đột phá. Nhóm thứ nhất là “ Lãnh đạo và văn hóa tổ chức”, nhấn mạnh vai trò của lãnh đạo trong việc kiến tạo văn hóa doanh nghiệp, đồng thời bổ sung những chuẩn mực quản trị hiện đại như DEI (đa dạng, công bằng, hội nhập) và ESG/SDG (mục tiêu phát triển bền vững)
Nhóm thứ hai là “Văn hóa kinh doanh mang bản sắc dân tộc”, hoàn toàn mới, nhằm khẳng định những giá trị cốt lõi của người Việt như bao dung, nghĩa tình, cần kiệm, liêm chính, đồng thời kết nối với các chuẩn mực quốc tế như ISO 26000.
Nhóm thứ ba là “Đạo đức kinh doanh hướng tới những giá trị toàn cầu”, nâng tầm đạo đức lên cấp độ phổ quát và coi “thượng tôn pháp luật” là điều kiện tiên quyết, và không chỉ là pháp luật Việt Nam mà còn phải tuân thủ luật pháp nước sở tại, nơi doanh nghiệp hoạt động.
Nhóm thứ tư là “Gắn kết cộng đồng và trách nhiệm xã hội”, nhấn mạnh vai trò doanh nghiệp trong việc đồng hành, đóng góp cùng xã hội vì doanh nghiệp cũng đang sử dụng tài nguyên quốc gia và nguồn lực của xã hội.
Và cuối cùng, nhóm thứ năm là “Lan tỏa và tiếp biến văn hóa kinh doanh” nhằm khuyến khích doanh nghiệp chủ động đi ra chia sẻ, hỗ trợ cộng đồng, để văn hóa không chỉ dừng lại trong nội bộ mà còn lan rộng, cộng hưởng giá trị cho toàn xã hội.
Thông điệp lớn nhất ông muốn gửi đến cộng đồng doanh nghiệp Việt qua bộ tiêu chí này là gì?
Ông Lê Tấn Phước: Tôi kỳ vọng đây sẽ là kim chỉ nam để doanh nghiệp Việt cùng nhau chạy tiếp sức trên một cuộc hành trình chung: xây dựng văn hóa kinh doanh liêm chính, bền vững, lấy con người làm trung tâm.
Nếu mỗi doanh nghiệp là một tế bào khỏe mạnh, cả cơ thể kinh tế Việt Nam sẽ đủ sức khỏe để vươn ra toàn cầu. Khi ấy, doanh nhân và thương hiệu Việt không chỉ tự hào tại quê hương, mà còn có chỗ đứng xứng đáng trên bản đồ kinh doanh quốc tế.
Một nền văn hóa kinh doanh lành mạnh chính là vắc-xin tốt nhất để doanh nghiệp chống chọi với mọi biến động trong kinh doanh và vươn ra toàn cầu, hiện thực hóa khát vọng doanh nhân gương mẫu, doanh nghiệp vững mạnh, quốc gia hùng cường.
Nguồn: TheLEADER
